Miedź jest drugim, obok srebra, pierwiastkiem, w którym odkryto właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Potwierdzają to liczne publikacje i badania naukowe, w tym badania amerykańskiej Agencji ds. Ochrony Środowiska (wspierane przez Departament Obrony), które nie tylko potwierdziły antybakteryjne właściwości miedzi, ale i doprowadziły do jej rejestracji jako substancji bardzo skutecznie redukującej ryzyko zagrożenia zakażenia czynnikami chorobotwórczymi, zwłaszcza tych o charakterze jatrogennym (szpitalne zakażenia powstałe w następstwie leczenia). Równolegle, badania w tym kierunku prowadzone były w innych krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Południowej Afryce, Indiach, Japonii, Chile, Grecji czy Finlandii, potwierdzając stanowisko EPA co do bakteriobójczych właściwości miedzi. Co istotne, badania owe prowadzone były i w warunkach laboratoryjnych, i w klinicznych, co dostarczyło szerokiego spektrum dowodów na potwierdzenie tezy o przeciwdrobnoustrojowych właściwościach miedzi. Dowiodło również, że właściwości te znajdują zastosowanie nie tylko w pierwiastku per se, ale i w jego stopach, np. mosiądzu czy brązie. Liczba zarejestrowanych oficjalnie stopów posiadających opisywane właściwości (z zawartością pierwiastka w stopniu powyżej 60%) to aż 450. Jak pokazały testy laboratoryjne, regularnie czyszczona powierzchnia pokryta miedzią przeciwdrobnoustrjową jest w stanie zachowywać swe wyjątkowe właściwości nieprzerwanie, eliminując 99,9% skażenia bakteryjnego w ciągu dwóch godzin od jego wystąpienia. Miedź i jej stopy, jak wykazały badania, likwidują trwale najbardziej rozpowszechnione patogeny – bakterie, wirusy, grzyby i pleśnie. Polska została pierwszym w Europie krajem, w którym zaleca się stosowanie miedzi w placówkach służby zdrowia.
Sposoby konserwacji powierzchni pokrytych miedzią
Pomimo zachodzącego na powierzchni metalu procesu utleniania (wskutek jego styczności z tlenem zawartym w powietrzu atmosferycznym), miedź nie traci swych antybakteryjnych właściwości. Nie oznacza to jednak, że organy prowadzące placówki o charakterze medycznym mogą czuć się zwolnione ze stosowania innych środków zabezpieczających ich jednostki przed zagrożeniem jatrogennym. Zachodzi więc pytanie, jak czyścić powierzchnie miedziane, aby jak najlepiej pełniły swą ochronną rolę?
Stosowanie używanych w szpitalach chemicznych substancji czyszczących nie zakłóca działania miedzi i jej stopów, co najwyżej czasowo je ograniczając. Należy wszak zwracać uwagę na informacje od producentów tychże środków. Procedury wskazują, że czyszczone powierzchnie należy potem umyć wodą i wysuszyć, ewentualnie (w razie potrzeby) zdezynfekować. Dopuszczalne jest stosowanie szpitalnych detergentów, które nie likwidują właściwości miedzi. Podobnie jest ze środkami dezynfekującymi: alkoholami, wybielaczami (środki na bazie chloru), pochodnymi soli amonowych, fenolem i amoniakami, wreszcie nadtlenkiem wodoru, formaldehydem i parą wodną. Substancje te nie stanowią zagrożenia dla właściwości przeciwdrobnoustrojowych miedzi. Co do preparatów przeznaczonych stricte do czyszczenia powierzchni metalowych, najbezpieczniej jest używać tych na bazie kwasu cytrynowego.
